واکنش سازی و یا واکنش وارونه زمانی است که شما احساس ونیت خود را بطور اغراق آمیزی عکس آن چیزی که بوده ابراز می کنید.
بعضی افراد در طول زندگی خویش نه تنها برخی امیال خود را که از ابراز آنها شرم دارند، سرکوب می کنند، بلکه تلاش می کنند مسیر و رفتاری خلاف جهت رفتار سرکوب شده بروند.
بدیهی است کاربرد چنین مکانیسمی نوعی تظاهر و وانمود کردن و نیز نوعی خودفریبی است.
مثال:
۱) مردی که گرایش به مردان دیگر دارد، نسبت به همجنس بازان ابراز نفرت می کند.
۲) شما از مهمانی بدتان می آید اما بیشتر از میهمانان دیگر به وی احترام گذاشته و به اصطلاح تحویلش میگیرید.
۳) زن متاهل از بیم آنکه همکارش به وی علاقه مند نگردد با همکار مرد خود بدرفتاری می کند.
۴) یک مرد خشن و پرخاشگر ممکن است با این رفتار میخواهد تردیدها و ناتوانیهای جنسی خود را پنهان سازد.
۵) استاد دانشگاهی که تصور می کند از دانش علمی کافی برخوردار نیست بیشتر از واژه ها و اصطلاحات پیچیده و علمی استفاده می کند.
۶) دختری علیرغم نگرانی شدید نسبت به زیبایی خود، لباسهای جذاب و تحریک کننده بر تن میکند.
۷) پسر ۴ ساله ای که، نسبت به خواهر تازه متولد شده اش حسادت شدیدی دارد، اما در برابر سایر کودکان مراقبت شدیدی از او میکند، و نمیگذارد دیگران به او نزدیک شوند.