مهمترین ابزارهای گردآوری اطلاعات، چهار ابزار هستند: پرسشنامه، مصاحبه، مشاهده، و فیش برداری (یا استفاده از اطلاعات موجود در منابع کتابخانه ای).
معمولاً ابزارهای پرسشنامه - مصاحبه - مشاهده متناسب با روشی میدانی و ابزار فیش برداری متناسب با روش کتابخانه ای می باشد.
برای اطمینان از مناسب بودن ابزار گردآوری دادها، لازم است این ابزار مشخصات و ویژگی های معینی را دارا باشد و محقق نکات زیر را در مورد آنها مدنظر قرار گیرد .
ــ محقق می تواند از ابزار گردآوری داده های موجود که قبلاً توسط دیگران تهیه و تنظیم شده است، استفاده کند و یا خود به تولید ابزاری مناسب مبادرت نماید.
- درهرصورت میزان ضرایب روایی و پایانی ابزار گردآوری دادها باید معین و مشخص بوده و این ضرایب نیز به لحاظ مفاهیم آماری قابل قبول باشد.
- چنانچه پژوهشگر از ابزار گردآوری داده های تنظیم شده توسط دیگران استفاده می کند باید مطمئن باشد که محتوای آن با فرهنگ و روحیات مردم جامعه مورد نظر سنخیت دارد.