ویژگی اصلی اختلال وسواسی- اجباری، وقوع وسواس ها و اعمال اجباری است. وسواس ها، افکار، تصاویر ذهنی و تکانه های ناخواسته و مزاحمی هستند که بدون میل و اراده ی بیمار رخ میدهند و به صورت ناسازگار و ناهمخوان با خود تجربه می شوند.
فرد فعالانه در برابر وسواس ها مقاومت می کند و میداند که وسواس ها محصول ذهن او هستند. افکار وسواسی اغلب محتوای خصمانه، جنسی، یا مذهبی دارند یا به صورت تردیدها و نشخوارهای فکری مربوط به آلودگی تجربه می شوند. (توجه: نشخوارهای فکری نمی توانند بر خلاف اراده ی فرد رخ دهند، یا ممکن است ناسازگار تلقی نشده و با مقاومت فعالانهای همراه نباشند. در مدل فراشناختی نشخوارهای فکری بخشی از راهبرد فرد برای شناسایی و جلوگیری از تهدید محسوب میشوند). اعمال اجباری (وسواس های عملی) رفتارهای تکراری آشکارا و نا آشکاری هستند که در پاسخ به وسواس ها انجام میشوند. هدف این رفتارها، کاهش ناراحتی و پریشانی یا پیش گیری از برخی رویدادهای هولناک است. اعمال اجباری نا اشکار، شامل شمارشی، دعا کردن، یا فکر کردن به شیوه ی خاصی است، در حالی که اعمال اجباری آشکار شامل شستن، مرتب کردن، وارسی کردن و تکرار اعمال به دفعات معین است. بیماران ممکن است این آیین مندیها (تشریفات) را طبق قواعد یا نظم خاصی انجام دهند. ملاک های تشخیصی اختلال وسواسی- اجباری مطابق نسخه ی بازنگری شده چهارمین راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی خلاصه شده است.
موضوع پیشنهادی تحقیق روانشناسی :
بررسی اثربخشی درمان فراشناختی بر نشخوار فکری افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری-عملی