عنوان: مقایسه تاب آوری، ویژگی های شخصیتی و راهبردهای مقابله ای بیماران آرتریت روماتوئید و افراد سالم
همه بندهای یک پروپوزال استاندارد: دارد
منابع فارسی: دارد
منابع لاتین: دارد
نوع فایل: Word قابل ویرایش
تعداد صفحه: 90 صفحه
شماره: 23
نام پرسشنامه های ضمیمه شده :
1. پرسشنامه تاب آوری کانر و دیویدسون (CD-RISC) 2. پرسشنامه پنج عاملی شخصیت (NEO-FFI) 3. پرسشنامه راهبردهای مقابلهای لازاروس و فولکمن (WOCQ)
بخش هایی از فصل اول :
اهمیت و ضرورت پژوهش
در سالهای اخیر رویکرد روانشناسی مثبت گرا مورد توجه روانشناسان قرار گرفته که به جای پرداختن به نابهنجاری ها و اختلال ها، بر توجه بیشتر به توانمندی ها و استعداد های انسان تاکید دارد.. این رویکرد هدف نهایی خود را شناسایی موضوع ها و شیوه هایی می داند که بهزیستی و شادکامی انسان را به دنبال دارند. از این رو عواملی که موجب تطابق بیشتر آدمی با نیازها و تهدیدهای زندگی می شود بنیادی ترین موضوع مورد پژوهش در این رویکرد است. در این میان تاب آوری جایگاه ویژه ای در حوزه های روانشناسی تحولی، روانشناسی خانواده و بهداشت روانی یافته است، به طوری که هر روز بر شمار پژوهش های مرتبط با این موضوع افزوده می شود( کمپبل-سیلس،، کوهن و استین ، 2006).
تا اوایل دهه 80 اعتقاد بسیاری از پژوهشگران علوم روانشناسی این بود که رویداد های تنش زا در بروز اختلالات روان تنی نقش موثری دارند، به عنوان مثال هولمز و راهه دریافتند که رویدادهای زندگی با شروع بیماری رابطه دارد. در عین حال بررسی های روانشناسان بعدی نشان داد که بین رویداد های تنش زا و اختلالات روانشناختی، عوامل تعدیل کننده ایی وجود دارد که موجب می شود این رویداد ها تاثیر متفاوتی بر افراد داشته باشند( شاکری نیا و محمد پور، 1379؛ نقل از شفیع زاده ،1391). همچنین بر اساس مدل تنش- آسیب پذیری، اول اینکه افراد باید آمادگی زیستی، روانشناختی یا اجتماعی- فرهنگی برای ابتلا به اختلالات معین را دارند، اما با قرار گرفتن در معرض تنش نیز به اختلالی مبتلا نمی شوند. چیزی که در برابر تسلیم شدن به تنش از افراد محافظت می کند تاب آوری است ( مک الیستر و مک کینون ، 2008).
در طول 20 سال گذشته مطالعه درباره تاب آوری به طور معنی داری گسترش یافته است و نیاز به پژوهش در باره این موضوع احساس می شود و به چند دلیل باید سرعت بیشتری بگیرد؛ اول اینکه همانطور که پیچیدگی صنعتی جامعه ما افزایش می یابد، تعداد افراد در معرض آسیب و تعداد آسیب ها و مشکلاتی که افراد با آن روبه رو می شوند افزایش می یابد. دوم اینکه فهم عوامل خطر زا و حمایتی و چگونگی عملکرد آنها ممکن است به مداخلات بالینی مناسب منجر شود(گلدستین و بروکز، 2005). دلیل سوم اهمیت بررسی این موضوع آن است که به نظر می رسد با سلامت روان ارتباط تنگاتنگی دارد( وایو، فردریکسون و تیلور ، 2008).
بدون تردید مطالعه و بررسی هیچ یک از ابعاد وجودی انسان بدون مطالعه شخصیت وی امکان پذیر نیست. عوامل شخصیتی و راهبرد های مقابله ای به صورت مستقیم و غیر مستقیم در ایجاد و تداوم انواع گوناگون ناسازگاری ها دخالت دارند. به این منظور گروه کثیری از مطالعات درصدد روشن کردن نقش مولفه های شخصیتی و راهبرد های مقابله ای در تعامل با هم در جمعیت های بالینی و سالم بوده اند (وان برکل ، 2009). برخی از ویژگی های خاص شخصیتی باعث می شود تا افراد در موقعیت های گوناگون زندگی، رفتارهای سازگارانه و متعادل از خود نشان دهند. داشتن آگاهی و دانش لازم درباره شخصیت، در پیشگیری یا اقدامات احتمالی در مورد بروز برخی اختلالات و نابسامانی های شخصیتی می تواند به فرد کمک کند.
بخش هایی از فصل دوم :
2-1-4 ویژگیهای افراد تاب آور
آگاهانه و هشیارانه عمل میکنند: افراد تاب آور، نسبت به موقعیت، آگاه و هشیارند، احساسات و هیجانهای خود را میشناسند، بنابراین از علت این احساسات نیز باخبرند و هیجانهای خود را به شیوه سالم مدیریت میکنند. از سوی دیگر احساسات و رفتارهای اطرافیانشان را نیز درک میکنند، و در نتیجه بر خود، محیط و اطرافیانشان تأثیر مثبتی میگذارند(نوری زاده و همکاران، 1389).
میپذیرند که، موانع بخشی از زندگی هر انسان است: یکی دیگر از ویژگیهای افراد تاب آور این است که میدانند زندگی پر از چالش است. آنها میدانند که ما نمیتوانیم از بسیاری مشکلات اجتناب کنیم، ولی میتوانیم در برابر آنها باز و منعطف باشیم و اشتیاق خود را برای سازگار شدن با تغییرات حفظ کنیم.
دارای منبع کنترل درونی هستند: افراد تاب آور، خود را مسئول شرایط خویش میدانند و برای هر مشکل، شکست و مسئله، منابع بیرونی را سرزنش نمیکنند. آنها سهم خود را در امور زندگی، همراه با مسئولیت، پذیرفتهاند و بر این باورند که هر عملی که انجام میدهند بر زندگیشان بازتاب مییابد.
از مهارتهای حل مسئله برخوردارند: وقتی بحران پدیدار میشود، افراد تاب آور قادرند با استفاده از فنون حل مسئله، به راه حلهای امن و مطمئن برسند. در حالی که سایر افراد در این موقعیتها سخت دچار استرس زیاد میشوند و نمیتوانند راه حل مناسب و مفیدی انتخاب کنند.
ارتباطات محکم اجتماعی دارند: افراد تاب آور شبکه حمایتی و عاطفی محکمی دارند. چنین ارتباطاتی به آنها کمک میکند، درباره نگرانیها و چالشهای خود با کسی صحبت کنند، از مشورت، همدلی و همراهی آنها بهرمند شوند، را حلهای جدید را کشف کنند و در مجموع از لحاظ روانی احساس قدرت و آرامش کنند.
خود را فردی قربانی ارزیابی نمیکنند: افراد تاب آور خود را قربانی و ناتوان تصور نمیکنند. وقتی با یک بحران دست به گریباناند، همواره خود را فردی نجات یافته تصور میکنند و معتقدند که میتوانند بر شرایط فایق آیند.
قادرند متناسب با موقعیت، درخواست کمک کنند: منابع حمایتی یکی از اجزای مهم تاب آوری است. بنابراین افراد تاب آور هر زمان که ضرورت ایجاب کند، از این منابع درخواست کمک میکنند (نوری زاده و همکاران، 1389).
2-2 شخصیت
در بخش دوم این فصل به بررسی شخصیت، تعاریف آن و رویکردهای آن از دیدگاههای مختلف میپردازیم.
2-2-1 تعریف شخصیت
شخصیت از واژه لاتین Persona گرفته شده و به نقابی اشاره دارد که هنرپیشهها در نمایش استفاده میکردند. پرسونا (نقاب) به ظاهر بیرونی، ظاهر علنی که افراد به دور و بر خود نشان میدهند اشاره دارد. بنابراین بر اساس ریشه شخصیت، شخصیت به ویژگیهای بیرونی و قابل رویت ما اشاره دارد. اما شخصیت تنها به نقابی که بر چهره میزنیم و نقشی که بازی میکنیم اشاره ندارد. هنگامی که از شخصیت سخن میگوییم ویژگیهای متعدد فرد، کلیت یا مجموعه خصوصیات گوناگون که از صفات جسمانی فراتر میرود را به حساب میآوریم. این واژه تعداد زیادی از خصوصیات ذهنی و هیجانی را در بر میگیرد، خصوصیاتی که ممکن است نتوانیم مستقیماً آنها را ببینیم و فرد شاید سعی کند آنها را از ما مخفی کند، یا شاید ما از دیگران مخفی کنیم (شولتز و شولتز، 2005، ترجمه سید محمدی،1386).
در لغت نامه وارن تعریف شخصیت چنین آمده است: شخصیت به جنبههای عقلی، عاطفی، انگیزشی و فیزیولژیک یک فرد گفته میشود. به عبارت دیگر به مجموعه مؤلفههایی که انسان را سر پا نگه میدارد شخصیت گفته میشود. در این تعریف مجموعه عوامل در کنار هم قرار داده شده اما اشارهای به یکپارچگی این عوامل و پویایی آنها نشده است (گروسی فرشی،1380). آلپورت شخصیت را به این صورت تعریف کرد «شخصیت ساختاری پویا درون فرد متشکل از سیستمهای روانی- جسمانی است که رفتار و افکار مشخصه او را تعیین میکنند» (شولتز و شولتز، 2005، ترجمه سید محمدی، 1386).
شلدون پویا بودن شخصیت را در تعریف خود مطرح نموده و چنین عنوان میکند: «سازمان یافتگی پویشی جنبههای ادراکی، عاطفی، انگیزشی و بدنی فرد را شخصیت گویند» (سیاسی، 1390). کتل از مقوله محتوایی در شخصیت خارج شده و جنبه کاربردی شخصیت را در تعریف خود عنوان میکند و آن را چنین تعریف مینماید: «شخصیت چیزی است که به ما اجازه میدهد پیش بینی کنیم که شخص در یک موقعیت معین چه خواهد کرد و یعنی چه عملی از او ناشی خواهد شد» (گروسی فرشی، 1380).
2-2-2 نظریههای شخصیت
در این بخش، قبل از اینکه وارد مبحث رویکرد صفات شویم خلاصهای از نظریههای مختلف را ارائه میدهیم.
2-2-2-1 دیدگاههای روان پویایی
دیدگاههای روان پویایی، شخصیت را ماهیتی عمدتاً ناهشیار (یعنی فراسوی آگاهی) میدانند و برای آن، سیر تحولی مرحلهای قائل هستند. اکثر دیدگاههای روان پویایی بر این نکته تاکید دارند که تجربههای اولیه کودک با والدینش، نقش مهمی در پی ریزی شخصیت او دارند. نظریه پردازان روان پویایی معتقدند رفتار اصولاً ظاهر کار است و برای فهم واقعی شخصیت انسانها باید معانی نمادین رفتار و کارهایی را که در اعماق ذهنشان انجام میدهند، بررسی کنیم (سانتراک، 2004؛ ترجمه فیروزبخت، 1383).
2-2-2-2 دیدگاه شناختی
دیدگاه شناختی در شخصیت بر این امر تاکید دارد که مردم خود و محیط اطرافشان را چگونه میشناسند؟ چگونه درک میکنند؟ و چگونه ارزیابی میکنند؟ چگونه یاد میگیرند و فکر میکنند؟ به طور کلی، این رویکرد بر فرآیندهای ذهنی و چگونگی تفکر تمرکز دارد و نیازها، سائقها، یا هیجانها را به صورت فعالیتهای مجزای شخصیت ارزیابی نمیکند بلکه آنها را جنبههایی از شخصیت میداند که تحت تأثیر و کنترل فرایندهای شناختی قرار دارند (گروسی فرشی، 1380).
2-2-2-3 دیدگاه رفتاری
دیدگاه رفتار گرایی بر اهمیت متغیرهای محیطی یا موقعیتی رفتار تاکید میکند. در این دیدگاه، رفتار عبارت است از تعامل مستمر بین متغیرهای شخصی و محیطی. شرایط محیطی، رفتار را از طریق یادگیری شکل میدهد، و رفتار به نوبه خود به محیط شکل میدهد. آدمی و محیط بر یکدیگر تأثیر دارند. برای اینکه بتوان دست به پیش بینی رفتار زد باید نحوه تعامل ویژگیهای شخص با خصوصیات محیط را شناخت (اتکینسون و همکاران،1983، ترجمه براهنی و همکاران، 1386).
2-2-2-4 دیدگاه انسان گرا
دیدگاههای انسان گرا بر ظرفیت به کمال رسیدن، حق انتخاب سرنوشت و خصوصیات مثبت انسانی تاکید دارند. روان شناسان انسان گرا معتقدند ما میتوانیم با فشار روانی کنار بیاییم، زندگی خود را کنترل کنیم و به خواستههایمان برسیم (سانتراک، ترجمه فیروز بخت، 1383).
بر اساس این دیدگاه، شخصیت هر فرد بر مبنای شیوه بی همتای او از ادراک و تفسیر جهان شکل میگیرد. رفتار به وسیله ادراک فرد از واقعیت کنترل میشود و نه به وسیله صفتها، تکانه های ناهشیار یا پاداشها و تنبیهها (هافمن و همکاران،1997، ترجمه بحیرایی و همکاران، 1386).
2-2-2-5 دیدگاههای صفات
فرض اساسی دیدگاه صفات این است که انسان دارای آمادگیهای گستردهای است که صفات نام دارد و به طرق خاصی به محرکها پاسخ میدهد. به عبارت دیگر انسان را میتوان از نظر احتمال رفتار، احساسات و تفکر آنها به طریقی خاص توصیف کرد. اگرچه نظریه پردازان صفات در مورد نحوه ایجاد صفاتی که شخصیت انسان را میسازد از یکدیگر متفاوتند، همه آنها در این امر توافق دارند که صفات، عنصر اصلی شخصیت انسان را تشکیل میدهد. به علاوه نظریه پردازان صفات توافق دارند که رفتار انسان و شخصیت وی را میتوان در یک سلسله مراتب سازمان دهی کرد (پروین، 2001، ترجمه جوادی و کدیور، 1386). در ادامه توصیفی از نظریه های صفات در شخصیت مانند نظریه آلپورت، آیزنک، کتل و مدل پنج عاملی شخصیت رابرت مک کری و پل کاستا داده شده است:
بخش هایی از فصل سوم:
3-4-1-3 پایایی و روایی آزمون پرسشنامه تاب آوری توسط پژوهشگران زیادی استفاده شده است، که بیانگر اعتبار و قابلیت اعتماد بالاست. در پژوهش شفیع زاده (1391) پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ 91% بدست آمد. در پژوهش حق رنجبر و همکاران (1390) پایایی 84/0 برای پرسشنامه بدست آمد.
مظلوم بفروئی و همکاران (1391) در پژوهش خود پایایی این پرسشنامه را با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 83% بدست آوردند. کرد میرزا (1388) در پژوهش خود پایایی این پرسشنامه را 90% گزارش کرد؛ و روایی آن به شیوه تحلیل عاملی برابر 87% بود.
محمدی (1384) این مقیاس را برای استفاده در ایران انطباق داده است. وی این مقیاس را بر روی 248 نفر اجرا کرد، و با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، پایایی مقیاس را 89 %، و روایی مقیاس را به روش همبستگی هر گویه با نمره کل مقوله ضریبها بین 41% تا 64% به دست آورد. بنابراین این ابزار از پایایی خوبی برخوردار است. در پژوهش حاضر پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ 84% بدست آمد.
3-4-2 پرسشنامه پنج عاملی شخصیت (NEO-FFI)
پرسشنامه (NEOPI) و فرم تجدیدنظر شده آن (NEO-FFI-R) يكي از جديدترين پرسشنامههای مربوط به ارزيابي ساخت شخصيت هستند که توسط مک کری و کاستا، در اصل برای جمعیت بهنجار تهیه شده و در طی ربع قرن گذشته بیشترین استفاده در کار بست های پژوهشی و بالینی داشته است. نسخه اصلی آن در سال 1985 و نسخه کنونی آن در سال 1992 به چاپ رسید (ملا زاده، 1381).
اين آزمون به دليل بررسیهای گوناگون در گروههای سني و در فرهنگهای مختلف روي آن صورت گرفته است میتواند يكي از جامعترین آزمونها در زمينه ارزيابي شخصيت باشد. اين آزمون موضوع تحقيقات طي 15 سال گذشته بر روي نمونههای باليني و بزرگسالان سالم بوده است. از اين رو سودمندي آن هم در جريانات باليني و هم در جريانات تحقيقي ارزيابي شده است (گروسی فرشی،1380).
کاستا و مک کری (1985) با استفاده از تحلیل عوامل به این نتیجه رسیدند که پنج بعد میتوان برای تفاوتهای فردی در خصوصیات شخصی منظور کرد. این خصیصه یا عامل عمده عبارتند از: روان رنجورخویی (N)، برون گرایی (E)، گشودگی (O)، خوشایندی (A)، با وجدان بودن یا وظیفه شناسی (C). پرسشنامه شخصیتی NEO(که نام آن برگرفته از 3 عامل اولیه است) به منظور ارزیابی این عوامل اختصاص یافته است (هارن و میشل، 2003). جدول (3-1) عوامل و صفات مورد ارزیابی توسط فرم تجدیدنظر شده پرسشنامه شخصیتی NEO را نشان میدهد (گروسی فرشی، 1380، ص 154 و 155):
لیست منابع فارسی و لاتین :
دارد ...
قیمت این پروژه روش تحقیق با تخفیف ویژه: