هر متغیر براساس یک مقیاس مشخصی قابل اندازه گیری است.
به عنوان مثال متغیر وزن می تواند براساس مقیاس کیلوگرم مورد اندازه گیری قرار گیرد و متغیر سن می تواند براساس مقیاس سال یا ماه و غیره اندازه گیری شود.
اندازه گیری یعنی تخصیص قاعده مند اعداد به اشیاء و رویدادها است .
غالباً در بسیاری از موارد اصلاً توجهی به مقیاسه ای اندازه گیری متغیرها نمیکنند.
عدم توجه به این مقیاس ها باعث ابهام در طراحی روش شناسی پژوهش، تحلیل آماری و ارتباط بین متغیرهای مستقل و وابسته و نیز سایر انواع متغیر در چارچوب ادراکی مورد نظر پژوهش میشود.
این نیز به نوبه خود باعث به گمراهی کشیده شدن کلیت طرح پژوهشی و خروج آن از استانداردهای اولیه یک طرح پژوهشی موفق خواهد شد.
اساسی ترین فعالیت پژوهش، اندازه گیری است.
اندازه گیری فرآیندی است که از طریق آن، مشاهده ها به عدد تبدیل می شوند.
یکی از ویژگیهای متغیر، قابلیت اندازه گیری آن است.
علاوه بر نوع فرضیه ای که یک پژوهشگر بایستی به آن توجه کند، توجه به مقیاس اندازه گیری متغیرها نیز باید مورد نظر قرار گیرد.
زیرا مقیاسه ایی که متغیرها در آن اندازه گیری شده اند در انتخاب روش آماری که دادهها را مورد تجزیه و تحلیل قرار خواهد داد، تعیین کننده هستند.
در نتیجه، در انتخاب روش آماری، نوع مقیاس اندازه گیری مهم است.
نوع مقیاس با نوع روش آماری، پیوند نزدیکی دارد.
مقیاس، به معنای ابزار و وسیله اندازه گیری است؛ همانند ترازو که مقیاس است که با آن وزن اشیاء توزین می شود.
مقیاس ها به چهار نوع اسمی، رتبه ای، فاصله ای و نسبی تقسیم می شود.
در پژوهش، درک مفهوم هر مقیاس و انتخاب نوع مناسب آن مهم و در عین حال مفید خواهد بود.