دانلود نمونه پروپوزال آماده روش تحقیق روانشناسی به همراه پرسشنامه

 عنوان: تعیین میزان اثربخشی آموزش سبک های فرزند پروری (استبدادی ، سهل گیر و اقتدار طلب) در پیشگیری از اعتیاد
همه بندهای یک پروپوزال استاندارد: دارد
منابع فارسی: دارد
منابع لاتین: دارد
نوع فایل: Word قابل ویرایش
تعداد صفحه: 73 صفحه
شماره: 24

قسمتی از فصل اول :

اهمیت و ضرورت

اعتیاد یکی از چهار بحران جهان است که گردش مالی آن بیش از 1600 میلیارد دلار در سال است. این پدیده ای است که حداقل 200 میلیون شهروند جهان گرفتار آسیب های جدی آن هستند. بحران اعتیاد مثل بحران های دیگر مانند تخریب محیط زیست، فقر و قطحی، جنگ و خونریزی و ظهور بیماری های نو پدید سلامت جوامع بشری را تهدید می نماید و منجر به مشکلات و معضلات خانوادگی، فساد و جرایم و بی ثباتی سیاسی و اقتصادی جامعه می شود. اهمیت موضوع اعتیاد در ایران به جهت شیوع گسترده آن در بین افراد جامعه است(پارسانیا و همکاران، 1391).

گزارش سالانه سازمان بهداشت جهانی در سال 2005 نشان می دهد که در دنیا 200 میلیون معتاد به انواع مواد افیونی وجود دارد و متاسفانه همین گزارش ذکر می کند که بالاترین شیوع اعتیاد با 8/2 درصد در ایران است و قزاقستان با 3/2 درصد و روسیه با 1/2 درصد در رتبه های بعدی جای دارند(عسگری، امینی، نادری و روزبهانی، 1387). در دو سه دهه اخیر جهان، با آمار تکان دهنده ای از شیوع سوء مصرف مواد، عموما در سطح جامعه و خصوصا در جمعیت جوان و نوجوان، مواجه شده است. به علت ابتلای این جمعیت به بیماری هایی چون ایدز از طریق تزریق وردیدی، و همچنین به خاطر نگرانی های دیرپا در مورد آثار زیان بار دارویی، اجتماعی، قانونی، بهداشتی و اقتصادی ناشی از سوئ مصرف مواد(رایت و کلی ، 2001)، ما اکنون شاهد فوریتی تازه برای گسترش هرچه بیشر و بهتر راهبردهای پیشگیرانه در مورد اعتیاد هستیم.

با گذشت سالها ثابت شده است که موثر ترین و جدیدترین شیوه های درمانی اعتیاد با میزان بالایی از عود همراه خواهند بود، زیرا محیط بیماری زا هر پیشرفتی را که در درمان آن ها حاصل شود، تحلیل می برد؛ محیطی که داروها و مواد در آن به راحتی قابل دسترسی است و شبکه اجتماعی دوستانی که حمایت کننده و تداوم بخش سوء مصرف مواد هستند در آن حضور دارند(کوگانس و مکلر ، 1994). بنابراین، پیشگیری، چاره ای منطقی برای ایمن سازی روانی و جسمانی ارائه می دهد. فرض بنیادی راهبردهای پیشگیرانه این است که پیشگیری از سوء مصرف مواد راحت تر، کم هزینه تر و موثرتر از درمان آن است(پنتز ، 1994).

از این رو در حال حاضر مقوله پیشگیری از اعتیاد از اهمیت ویژه ای دارد و باید در کنار درمان و توان بخشی افراد مبتلا، با تلاش بیشتری پرداخته شود. و همچنین برای بالا بردن سطح بهداشت روانی و جلوگیری از بروز آسیب های اجتماعی، برنامه ریزی برای پیشگیری امری لازم الاجرا است. کلیه افراد جامعه در کنار مسئولان امر، باید برای پیشگیری از این پدیده همکاری و همسویی کنند، از آنجا که خانواده خاستگاه هویت فرد و همچنین محوری ترین محیط تربیتی است، نقش بسزایی در حفظ سلامت روانی، اجتماعی و جسمانی اعضایش دارد(آسایش، روحی، رحمانی، نصیری و عباسی، 1387).

پدر و مادر بودن، مسئولیت سخت و دشواری است لیکن در اغلب کشورها والدین جوان به ندرت برای این نقش مهم آموزش می بینند. این امر به ویژه زمانی مهم می شود که اغلب مطالعات به عمل آمده، تاثیر مثبت والدین و خانواده ها که از عوامل مهم تاثیر گذار بر سوء مصرف مواد مخدر و جوانان (به ویژه در سال های کودکی که تاثیر و نفوذ والدین بیشتر از دوستان و همکلاسی هاست) را نشان می دهند. برنامه پیشگیری از سوء مصرف مواد مخدر از طرف والدین، لازم است در مراحل مختلف رشد به عمل آید (اومان، 2001). اهمیت سبک های فرزندپروری و تاثیر آن بر پایه های اصلی شخصیت کودک مورد توجه اغلب روان شناسان بوده و هست.

می توان گفت فرایند تحولی کودک در سراسر دوران رشد تحت تاثیر بافت و زمینه ایست که در آن پرورش یافته است. خانواده و شیوه های فرزند پروری از مهم ترین عوامل در رشد روانی-اجتماعی فرزندان هستند(گالارین و آلونسو ، 2012). پژوهش ها نشان داده اند که برخی مولفه های مربوط به خانواده به ویژه کنترل و حمایت والدینی با احتمال سوء مصرف مواد در نوجوانان مرتبط هستند (کارول ، کامپفر و فاولر ، 2007).

بخش هایی از فصل دوم : 

شیوه های فرزندپروری والدین

روش های منضبط کردن و قدرت همانند سازی کودک در الگوهای گسترده تعامل فرزند –والد یا شیوه های فرزند پروری ریشه دارد. این الگو ها یا شیوه ها می توان در ابعاد مختلفی توضیح داد، مانند پذیرش، محبت، کنترل، مهربانی، گرمی، انعطاف پذیر بودن، محدود کردن و پر توقع بودن. انکه چه روشی برای فرزند پروری موثر ترین قلمداد می شود از فرهنگی به فرهنگ دیگر فرق می کند و در درون هر فرهنگ نیز خانواده های مختلف روش های مختلفی دارند(ماسن و همکاران؛ ترجمه یاسایی، 1387).

محققان به دو بعد عمده که در شکل دادن به رفتار کودکان و نوجوانان نقش مهمی دارند، دست یافته اند، بعد اول، سهل گیری در مقابل سخت گیری و بعد دوم، پذیرش در مقابل طرد است. بعد اول مربوط به میزان استقلالی است که والدین برای فرزندان خود فراهم می کنند. طبیعی است که خانواده های سخت گیر رفتار فرزندان خود را بیشتر جهت می دهند، از آنان توقعات بیشتری دارند، مقررات دشوار تری تعین می کنند و انتظار دارند که فرزندان بدون چون و چرا مقررات وضع شده را رعایت کنند. برعکس والدین سهل گیر از فرزندان خود انتظارات کم تری دارند، به آنان آزادی بیشتری می دهند و در بیان عقاید و عواطف نیز به فرزندان خود استقلال بیشتری می دهند (احدی و جمهری، 1389).

در بعد دوم، یعنی پذیرش در مقابل طرد، والدین پذیرنده کودکان را ترغیب و تحسین می کنند، با آنان روابط گرم تری دارند، بیشتر لبخند می زنند و در مجموع محبت بیشتری نشان می دهند. در حالی که والدین طرد کننده غالبا فرزندان خود را تحقیر می کنند و از رفتار و گفتار آنان نیز انتقاد می کنند. در مواردی نیز به خواسته های آنها بی تفاوتند و به ندرت نسبت به آنان ابراز محبت می کنند(احدی و جمهری، 1389).

با تلفیق این دو بعد می توان به چهار نوع الگوی فرزندپروری رسید: پذیرنده سخت گیر، پذیرنده سهل گیر، طرد کننده ی سخت گیر و طرد کننده سهل گیر. بدیهی است خانواده های پذیرنده، که به فرزندان خود محبت ابراز می کنند، در تضمین سلامت روانی آنان موفق ترند. بررسی ها نشان می دهد که ابراز محبت از طرف والدین موجب رشد سالم تر فرزندان می شود. از سوی دیگر، فرزندان طرد شده از لحاظ روانی مشکلات متعددی پیدا می کنند(احدی و جمهری، 1389).

دیانا بامریند دریک رشته تحقیقات، با زیر نظر گرفتن والدینی که با فرزندان پیش دبستانی خود تعامل می کردند، اطلاعاتی را درباره فرزند پروری گرد آوری کرد. یافته های او یافته های کسانی که کار او را ادامه دادند، سه ویژگی را آشکار می سازند که روش موثر را از روش های نه چندان موثر متمایز می کنند:

1) پذیرش و روابظ نزدیک؛ 2) کنترل؛ 3) استقلال دادن (برک،2007؛ ترجمه سید محمدی، 1387). در زیر چهار روش فرزند پروری و ویژگی های هر کدام آورده شده است.

إ) فرزند پروری مقتدرانه

روش فرزند پروری مقتدرانه -موفق ترین روش فرزند پروری- پذیرش و روابط نزدیک، روش های کنترل سازگارانه، و استقلال دادن مناسب را شامل می شود(برک،2007؛ ترجمه سید محمدی، 1387).

والدین مقتدر خصوصیات شخصیتی، دیدگاهها، علایق و انگیزه های فرزندانشان را می شناسند، با آنها خوب ارتباط برقرار می کنند و در مورد تصمیمات خانواگی آنان را تشویق به بحث می کنند و در عین حال آنها را کنترل می کردند و توقع رفتار بالغانه را داشتند. تکالیف و فعالیت های فرزندان را هدایت می کنند و از آنان می خواهند که در کارهای خانه مشارکت کنند(ماسن و همکاران؛ ترجمه یاسایی، 1387). تربیت مقتدرانه در طول دوره کودکی و نوجوانی با چند جنبه از شایستگی ارتباط دارد-خلق خوش بینانه، خویشتن داری، استقلال در تکلیف، همکاری، عزت نفس بالا، پختگی اجتماعی و اخلاقی و عملکرد تحصیلی مطلوب(برک،2007؛ ترجمه سید محمدی، 1387).

ب‌) فرزندپروری مستبدانه

روش فرزند پروری مستبدانه از نظر پذیرش و روابط نزدیک پایین، از نظر کنترل اجباری بالا، و از نظر استقلال دادن پایین است. والدین مستبد سرد و طرد کننده هستند(برک،2007؛ ترجمه سید محمدی، 1387). در این شیوه فرزند پروری، کودکان در محیط خانواده با محدودیت هایی شدید مواجه هستند. آنها موظفند که از مقررات خاص والدین پیروی کنند. والدین، از فرزندان خود خواستار اطاعت بی چون و چرا هستند و به ندرت علت خواسته های خود را توضیح می دهند. آنها بیشتر قدرت و حتی گاهی از زور استفاده می کنند و برای وادار کردن فرزندان خود به اطاعت، ممکن است به تنبیه های شدید بدنی متوسل شوند. در چنین خانواده هایی، هرگونه تخلف از مقررات می تواند مجازات های سنگینی را به دنبال داشته باشد(احدی و جمهری، 1389). و والدین فرزندان مستبد فرزندان را وادار به رعایت ارزش های سنتی کنند مانند احترام به مراجع قدرت، کار و حفظ نظم و سنت(ماسن و همکاران؛ ترجمه یاسایی، 1387). فرزندن والدین مستبد مضطرب و ناخوشنود هستند، عزت نفس و اتکا به نفس پایینی دارند و وقتی ناکام می شوند با خصومت واکنش نشان می دهند. پسرها به خصوص میزان بالای خشم و سرپیچی نشان می دهند. گرچه دخترها نیز به رفتار برون ریزی می پردازند، ولی آنها به احتمال بیشتری وابسته هستند، به کاوش علاقه ای ندارند، و تکالیف دشوار آنها را از توان می اندازد (برک،2007؛ ترجمه سید محمدی، 1387).

ت‌) فرزند پروری آسان گیرانه

والدینی که روش فرزند پروری آسان گیرانه استفاده می کنند، مهرورز و پذیرا هستند ولی متوقع نیستند، کنترل کمی بر رفتار فرزندان خود اعمال می کنند و به انها اجازه می دهند در هر سنی که باشند خودشان تصمیم گیری کنند، حتی اگر هنوز قادر به انجام این کار نباشند(برک،2007؛ ترجمه سید محمدی، 1387). والدین آسان گیر در منضبط کردن و تشویق فرزندان جدی نیستند و از آنها چندان توقعی برای رفتار بالغانه را ندارند(ماسن و همکاران؛ ترجمه یاسایی، 1387). و در این شیوه والدین از فرزندان انتظار چندانی ندارند و کودکان در بیان احساسات و رفتار های تکانشی خود آزادی عمل دارند. چنین والدینی برای کنترل فرزندان خود، به ندرت از تنبیه یا زور استفاده می کنند(احدی و جمهری، 1389).

ث‌) فرزندپروری بی اعتنا یا غافل

روش فرزند پروری بی اعتنا ، پذیرش و روابط خوب کم را با کنترل کم و بی تفاوتی کلی نسبت به استقلال دادن ترکیب می کند. این والدین اغلب از لحاظ هیجانی جدا و افسرده هستند، به قدری غرق در استرس خانوادگی هستند که وقت و انرژی کمی برای فرزندان دارند. تربیت بی اعتنا در حالت افراطی، نوعی بد رفتاری با کودک است که غفلت نامیده می شود. در صورتی که این نوع تربیت زود هنگام شروع شده باشد، تقریبا تمام جنبه های رشد، از جمله دلبستگی، شناخت، و مهارت های هیجانی و اجتماعی را مختل می کند. کودکان و نوجوانان این والدین مشکلات متعددی، از جمله خودگردانی هیجانی ضعیف، مشکلات پیشرفت تحصیلی، و رفتار ضد اجتماعی دارند (برک،2007؛ ترجمه سید محمدی، 1387). 

چه چیزی فرزند پروری مقتدرانه را کارآمد می سازد؟ پژوهش طولی نشان می دهد که فرزندپروری مقتدرانه به پختگی کودکان دارای خلق و خوی متفاوت کمک می کند. به نظر می رسد که فرزند پروری مقتدرانه موقعیتی هیجانی را برای تاثیر مثبت والدین به شیوه های زیر به بار می آورد(برک،2007؛ ترجمه سید محمدی، 1387): 

والدین صمیمی و دلسوز که از معیارهایی که برای فرزندادن خود تعیین می کنند اطمینان دارند، الگوهایی برای رفتار خود گردان و اطمینان بخش می شوند.  کودکان از خود کنترلی که منصفانه و معقولف نه توهین آمیز و خودسرانه به نظر می رسند، بیشتر تبیعت و آنرا درونی می کنند. 

والدین مقتدر توقعاتی از فرزندان خود دارند و استقلالی به آنها می دهند که با توانایی کودکان در پذیرفتن مسئولیت رفتارشان متناسب هستند. این والدین به فرزندان خود اجازه می دهند تا بفهمند افراد شایسته ای هستند که می توانند خودشان کارهایی را با موفقیت انجام دهند و به این طریق به عزت نفس بالا و پختگی شناختی و اجتماعی آنها کمک می کنند. 

جنبه های حمایت کننده روش مقتدرانه، از جمله پذیرش، روابط خوب، و کنترل منطقی والدین به کودکان کمک می کنند تا از تاثیرات منفی استرس و فقر خانوادگی در امان بمانند. به مرور زمان، رابطه بین تربیت و ویژگی های کودکان به طور فزاینده ای دو جهتی می شود. وقتی که والدین صبورانه ولی قاطع مداخله کنند، به سازگاری مطلوب کمک کرده و زمینه را برای رابطه مثبت والد-فرزند آماده می کنند(برک،2007؛ ترجمه سید محمدی، 1387).

بخش هایی از فصل سوم :

روش پژوهش

روش آزمایشی یکی از مجموعه روش های پژوهشی است که به منظور پیدا کردن روابط علت و معلولی بین دو یا چند متغیر به کار برده می شود(دلاور، 1385). پژوهش حاضر یک مطالعه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل است. در این طرح بعد از انتخاب آزمودنی ها، آنها به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین می شوند. سپس قبل از اجرای متغیر مستقل (X)، آزمودنی های انتخاب شده، در هر دو گروه به وسیله پیش آزمون مورد اندازه گیری قرار می گیرند و گروه آزمایش در معرض متغیر مستقل قرار می گیرد و در گروه کنترل متغیر مستقل اجرا نمی شود. در پایان، متغیر وابسته در هر دو گروه به وسیله پس آزمون مورد اندازه گیری قرار می گیرد نگاره طرح مورد بحث به صورت زیر است:

ابزارهای پژوهش

1. پرسشنامه نگرش سنج نسبت به اعتیاد و مواد مخدر

2. پرسشنامه سبک های فرزندپروری

الف) پرسشنامه نگرش سنج نسبت به اعتیاد و مواد مخدر

این پرسشنامه ای در مورد نگرش نسبت به اعتیاد و مواد مخدر است که به صورت فرم الف و ب توسط نظری (1380) ساخته شده است. نمره گذاری. این پرسشنامه به صورت لیکرتی نمره‌گذاری می‌شود و در مورد ماده‌های مساعد یا نگرش مثبت به اعتیاد به هر یک از پاسخ‌های "کاملاً موافقم، موافقم، نظری ندارم، مخالفم،کاملاً مخالفم" به ترتیب نمره‌های 1،2،3،4،5 داده می‌شود و در مورد ماده‌های نامساعد یا نگرش منفی به اعتیاد، نمره‌گذاری به‌ترتیب معکوس انجام می‌شود. بنابراین دامنه نمرات فرد در این پرسشنامه بین 32 تا 160 درنوسان خواهد بود و کسب نمره بالاتر نشانگر نگرش مساعد و مطلوب نسبت به اعتیاد و مصرف مواد مخدر است(به نقل از پور چناری و گلزاری، 1387).

روایی و پایایی.

سازنده پرسشنامه برای تعیین اعتبار صوری آیتمهای مقیاس و نیز بررسی قوت و ضعف آیتم ها، از نظر دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری و نیز اساتید روان شناسی استفاده کرده است و همه آنها نظر مساعد و موافقی درباره اعتبار مقیاس داشته اند (سازه های نظری خوبی در این زمینه وجود دارد). فرم اولیه مقیاس دارای 64 آیتم بوده که آنها نیز به دونیمه تقسیم شده اند تا در مقیاس، دو فرم موازی بدست آید. بنابراین نیاز بوده است که موازی بودن دو فرم الف و ب و نیز عناصر دو فرم با یکدیگر مورد بررسی قرار گیرد که نتایج بدست آمده به شرح ذیل می باشد: 1. میانگین نگرش در فرم الف برابر 23/65 و انحراف استاندارد 76/5 است. 2. میانگین نگرش در فرم ب برابر 23/65 و انحراف استاندارد 30/6 است. 3. همبستگی بین دو فرم الف و ب برابر 82/0 است. نتایج فوق نشان می دهد که دو مقیاس به میزان بالا و رضایت بخشی با یکدیگر موازی هستند یعنی به احتمال 82/0 فرم الف مقیاس به همان میزان وضعیت نگرشفرد را مشخص می سازد که فرم ب. نتایج بدست آمده در مورد مقیاس نگرش ساخته شده نشان می دهد که مواد مقیاس از همسانی خوبی برخوردارند. ضریب آلفای کرونباخ در فرم الف برابر 81/0 و در فرم ب برابر با 86/0 است(به نقل از پور چناری و گلزاری، 1387).

ب) پرسشنامه سبک های فرزندپروری

پرسشنامه سبک های فرزندپروری در سال1972 توسط دیانا بامریند طراحی شد، شامل 30 جمله است و سه شیوه فرزند پروری را می سنجد؛ شیوه سهل گیرانه (10جمله)؛ شیوه مستبدانه ( 10 جمله)؛ و شیوه مقتدرانه (10 جمله) را شامل می شود (ساعتچی، کامکاری، عسکریان، 1389). در جدول زیر نمونه ای از ماده ها برای هریک از شیوه های فرزند پروری آورده شده است:

...

روایی و پایایی.

بوری (1991) از روش باز آزمایی این ابزار را در مادران و پدران به ترتیب برای شیوه سهل گیرانه 81/0 و 77/0، شیوه استبدادی 86/0 و 85/0 و برای شیوه مقتدرانه 78/0 و 88/0 گزارش کرده است. وی همچنین روایی تشخیصی این پرسشنامه را معتبر گزارش کرده است. براین اساس روش استبدادی مادر رابطه معکوس با سهل گیری (38/0-)، روش قاطع و اطمینان بخش (52/0-) و مستبد بودن پدر نیز رابطه معکوسی با سهل گیری (50/0) و قاطع و اطمینان بخش (52/0) دارد.

در انستیتیو روان پزشکی ایران نیز اسفندیاری (1374) فرم اصلی پرسشنامه را ترجمه و اصلاحات لازم را درآن صورت داد. سپس از تعداد 10نفر صاحب نظر در زمینه روان شناسی و روان پزشکی (2 نفر دکترای روان شناسی ، یک نفر روان پزشک ،2 نفر کارشناسی ارشد روان شناسی ،2نفر دانشجوی دوره کارشناسی ارشد و3 نفر کار شناس روان شناسی) خواسته شد تا میزان اعتبار هر جمله را با زدن علامت مشخص نمایند و در صورت لزوم نظر اصلاحی خود را نیز بیان نموده و جمله پیشنهادی خود را اضافه نمایند نتایج بدست آمده نشان دادکه پرسشنامه مذکور دارای روایی (اعتبار) صوری است(ساعتچی و همکاران، 1389).

بی طرف، شعیری، و حکیم جوادی (1389) در پژوهش خود در یک نمونه 396 نفری از دانشجویان دانشگاه گیلان، ضرایب همسانی درونی پرسش نامه را برای شیوه های آسان گیرانه، مستبدانه و مقتدرانه به ترتیب 69/0، 70/0 و 79/0 گزارش کردند. همچنین در پزوهش دانش، رضابخش، بهمنی و سلیمی نیا (1390) که بر روی 345 نفر از دانشجویان زن دانشکده ادبیات و زبان های خارجی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج اجرا شده ضریب آلفای کرونباخ برای سبک آسان گیرانه 76/0، برای سبک مستبدانه 84/0 به دست آمده است.

و لیست منابع :

...