انواع روش پژوهش آزمایشی در پروپوزال نویسی

به عبارتی، این طرح ها می تواند شبه آزمایشی، نیمه آزمایشی و طرح آزمایشی (تمام آزمایشی یا آزمایشی حقیقی) باشد.

طرح های پژوهشی: مانند تک آزمودنی، طرح بازگشتی A.BAB و یا طرح AB در مورد طرح بازگشتی لازم به توضیح است که در این طرح ها، مرحله اول مشاهده طبیعی و شامل یک دوره مشاهده خط پایه است.

مرحله دوم انجام آزمایش که در آن متغیر مستقل به کار گرفته میشود و تأثیر آن بر متغیر وابسته بررسی می شود.

مرحله سوم، قطع آزمایش یا مرحله بازگشتی که متغیر مستقل کنار گذاشته شده و شرایط به خط پایه بازگشت داده میشود. در مرحله چهارم یا همان آزمایش مجدد، متغیر مستقل مجدد ارائه می شود.

سپس چهار مرحله فوق از نظر تأثیر متغیر مستقل بررسی و مقایسه می شود.

این نتایج نیز روی نمودار قابل ترسیم و نشان دادن است.

در باره طرح تک آزمودنی دو مرحله ای، در مواردی که که موضوع رویکرد درمانی و تغییر رفتار داشته باشد، به خاطر رعایت مسائل انسانی امکان بازگشت به مرحله اول، پس از درمان در مرحله دوم، وجود ندارد.

در تقسیمی دیگر طرح های تجربی یا آزمایشی به سه دسته عمده و انواع ذیل هر یک، تقسیم می شود و خصوصیات آنها عبارت است از:

۱. طرح های مقدماتی تجربی (شامل: طرح آزمون نهایی و یک گروه آزمونی؛ طرح آزمون مقدماتی و نهایی و یک گروه آزمونی؛ طرح آزمون نهایی و گروه شاهد)

۲. طرح های تجربی حقیقی (طرح آزمون مقدماتی و نهایی با گروه شاهد و استفاده از گزینش تصادفی، طرح آزمون نهایی با گروه شاهد و استفاده از گزینش تصادفی؛ طرح چهار گروه سالمون با استفاده از گزینش تصادفی)

۳. طرح های نیمه تجربی (طرح آزمون مقدماتی و نهایی با گروه شاهد و بدون استفاده از گزینش تصادفی؛ طرح آزمون مقدماتی و نهایی منظم زمانی و یک گروه آزمودنی؛ طرح آزمون مقدماتی و نهایی منظم نهایی با گروه شاهد).